کارکرد نشانه ای حروف غیرعامل در فهم ساخت نحوی از دیدگاه رضی استرآبادی

نویسندگان

فرامرز میرزائی

استاد زبان وادبیات عربی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران محمدابراهیم خلیفه شوشتری

دانشیار زبان وادبیات عربی، دانشگاه شهید بهشتی تهران، ایران حسین احمدی آمویی

دانشجوی دکتری زبان وادبیات عربی، دانشگاه بوعلی سینا، همدان، ایران

چکیده

«حروف غیرعامل» حروفی هستند که تاثیر اعرابی ندارد؛ به همین علّت در آموزش نحو نادیده گرفته شده­اند؛ بررسی­ها نشان می­دهد این حروف نقشی کلیدی، در شناخت ساخت نحوی و درک معنای متن دارند که می­توان آن را «کارکرد نشانه­شناختی- معنایی حروف غیرعامل» نامید. اگرچه نحوی­ها گاهی با عنوان «معانی الحروف» به آنها پرداخته­اند؛ اما بررسی سازمان یافته­ای از کارکرد نشانه ­ای آن­ها، به منظور درک ساخت نحوی وفهم دقیق معنای متن، انجام نشده است. از نظر رضی استرآبادی، جنبه نشانه­ای- معنایی و ساختاری حروف یاد شده، جزء عمل نحوی آن­ها به ­شمار می­رود. این مقاله بر آن است که با توجه به اهمیت و گستردگی حضور این حروف در زبان عربی، با بهره­مندی از نظر رضی استرآبادی، کارکرد نشانه­ای آن­ها را در فهم ساخت نحوی نشان دهد و به این پرسش پاسخ دهد که بر اساس دیدگاه نشانه­شناسی، بارزترین کارکرد نشانه­ای این حروف، در درک ساخت نحوی و فهم متن چیست !؟ برای پاسخ به این پرسش با روش توصیفی– تحلیلی به بررسی متون مختلف و تجزیه و تحلیل دیدگاه این نحوی برجسته، پرداختیم که نتایج نشان می­دهد: حروف غیر عامل در شناخت ساخت نحوی نقش درخوری دارد وبیانگر نوعی ارتباط بین دال ومدلول در دو بخش صورت ومحتوا است وبر این اساس، مهم­ترین کارکرد نشانه­ای آن را می­توان در تمییز وتشخیص جایگاه دستوری کلمات و جملات دانست .

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

دیدگاه عین القضات در باب حروف، حروف مقطّعه و نقط

هر چند عین‌القضات تفسیری مستقل از قرآن مجید از خود به یادگار نگذاشته است، امّا سراسر آثار او مزیّن به آیات قرآن و تفسیر و تأویل آنست. او مراتب فهم قرآن را در چهار مرحله خلاصه می‌نماید: الف- مشاهده­ی کلمات به شکل حروف متّصل ب- عرضه‌ی جمال قرآن به شکل حروف منفصل ج- تحول حروف به نقط د- محو نقط و قرائت بیاض قرآن در فهم این مراتب، درک معنی و جایگاه حروف و نقط از دیدگاه عین‌القضات اهمّیت خاصی دارد. در ای...

متن کامل

بررسی حروف مقطعه از دیدگاه مستشرقان

چکیده حروف مقطعه، در ابتدای بعضی سوره­های قرآن به صورت حروف گسسته­ای آمده که کلمه­ خاصی را تشکیل نداده و ظاهرا معنایی ندارند. به همین دلیل مفسران و اسلام شناسان نظرات و گمانه زنی­هایی را در مورد معنا و مدلول  آن داشته­اند که بعضا سست و غیر منطقی است. از آنجایی که بعضی مستشرقان کوشیده­اند منبع قرآن را غیر وحیانی و ساخته­ بشر معرفی نمایند، نظراتی را مطرح کرده­اند که باعث شبهه افکنی­هایی پیرامون و...

متن کامل

بررسی کارکرد و معنای فرم شهر مدرن از منظر نشانه شناسی لایه ای

یکی از مهم‌ترین وجوه شناخت و تحلیل شهر، فرم شهر است. در تعریف این جنبه از بررسی شهر آمده است که هر فرم، حاصل و برآیند رابطه میان مجموعه‌ای از نیروها (فضایی و غیرفضایی) است که شناخت آن‌ها، نخستین گام در طراحی فرم است. از آنجا که یکی از اهداف فرم شهر مطلوب، برخورداری از معنا و هویت است، بررسی این وجه از شهر در قالب رویکرد معنا‌شناختی مورد توجه این نوشتار است. معنا و کارکرد مناسب این وجه از شهر می...

متن کامل

دیدگاه عین القضات در باب حروف، حروف مقطّعه و نقط

هر چند عین‌القضات تفسیری مستقل از قرآن مجید از خود به یادگار نگذاشته است، امّا سراسر آثار او مزیّن به آیات قرآن و تفسیر و تأویل آنست. او مراتب فهم قرآن را در چهار مرحله خلاصه می‌نماید: الف- مشاهده­ی کلمات به شکل حروف متّصل ب- عرضه‌ی جمال قرآن به شکل حروف منفصل ج- تحول حروف به نقط د- محو نقط و قرائت بیاض قرآن در فهم این مراتب، درک معنی و جایگاه حروف و نقط از دیدگاه عین...

متن کامل

کارکرد حروف ربط تبدیلی در جمله‌های مرکبِ دیوان حافظ

موضوع تحقیق حاضر، کارکرد حروف ربط تبدیلی در جمله‌های مرکب دیوان حافظ است. برای این کار، پس از مباحث مقدماتی در خصوص تعاریف و تقسیم‌‌بندی مربوط به حرف ربط تبدیلی و جمله‌ی مرکب، به چهار نوع تأویل و تبدیل حروف ربط تبدیلی اعم از مصدر اصلی، مصدر بدلی، صفت اصلی و صفت بدلی پرداخته شده است. شعر حافظ با حرکت به سوی مسائل علمی، عرفانی و فلسفی و استفاده از واژگانی متعدد با اراده‌ی معانی مجازی و ثانوی آن و...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
جستارهای زبانی

جلد ۷، شماره شماره ۷ (پیاپی ۳۵)، صفحات ۲۴۱-۲۶۳

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023